H ρητορική του εγκλεισμού στην ποίηση της εξορίας. Δημήτρης Δούκαρης, Πάνος Θασίτης

Resumo

Η ποιητική αποτύπωση της εμπειρίας της εξορίας στο μυθικό σύμπαν του Δημήτρη Δούκαρη και του Πάνου Θασίτη είναι το θέμα της εργασίας. Ειδικότερα, εστιάζουμε στις εκδοχές με τις οποίες αποδίδεται εικονιστικά ο εγκλεισμός στις πρώιμες, κυρίως, εκδηλώσεις των δύο αυτών εκπροσώπων της ποίησης της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Πρόκειται καταρχήν για μια λιγότερο μελετημένη ποίηση, σε σχέση με τις αντίστοιχες λογοτεχνικές αναπαραστάσεις των συνεξόριστων και ομόδοξών τους ποιητών (όπως, χαρακτηριστικά, του Γιάννη Ρίτσου, από τη γενιά του μεσοπολέμου, ή του Τάσου Λειβαδίτη, του Άρη Αλεξάνδρου και του Τίτου Πατρίκιου, από αυτή του πρώτου μεταπολέμου): αναπαραστάσεις που παρουσιάζουν μια θεματική συνάφεια από τη μια –απόρροια της βιωματικής σύγκλισης των δημιουργών τους–, συγκροτώντας ουσιαστικά έναν λογοτεχνικό τόπο, ένα διακείμενο. Aπό την άλλη, αναγνωρίζουμε ορισμένα ιδιαίτερα γνωρίσματα της μεταγραφής, από τους υπό εξέταση ποιητές, της εμπειρίας της δοκιμασίας ή της ποιητικής φωνής τους.

     Στο εικονοπλαστικό και μεταφορικό σύστημα της ποίησης που μελετούμε, και σε μικρότερο βαθμό σ’ αυτή του Δημ. Δούκαρη, το κλειστό τοπίο ή το τοπίο της ψυχής προτάσσεται απέναντι στο φυσικό πεδίο και στο σύμπαν (όπως στο σύνολο των ποιητών της γενιάς τους). Η ανθρώπινη περιπέτεια προβάλλεται στη φύση, όπως και στην αποξένωση από αυτή, συνέπεια του εγκλεισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού. Παράλληλα, αναδείχνουμε επανερχόμενες ιδέες ή θέματα στην ποίηση του Δούκαρη και του Θασίτη, που λειτουργούν ως αντιστάθμισμα στη βίωση του εγκλεισμού, του εκτοπισμού, με την ίδια τη διαδικασία της ποιητικής γραφής να συνιστά μια πράξη αντίστασης, ελευθερίας.